Rechtsbijstandverzekering

Particulieren en ondernemers met een rechtsbijstandverzekering hebben recht op rechtsbijstand bij een juridisch conflict. Een rechtsbijstandverzekering biedt rechtsbijstand voor juridische conflicten die onder de dekking van de verzekering vallen. Het nadeel van een rechtsbijstandverzekering is het risico van tegengestelde belangen tussen de verzekeraar en de verzekerde. Het oplossen van een conflict zonder juridische procedure is voor een verzekeraar goedkoper dan het voeren van een juridische procedure, terwijl een juridische procedure wellicht een veel beter resultaat kan opleveren voor een verzekerde. Volgens een onderzoek van de Consumentenbond heeft maar liefst 40% van de verzekerden die hun rechtsbijstandverzekering hebben opgezegd dit gedaan uit onvrede over de geleverde dienstverlening bij een juridisch conflict.

Alle procedures worden in beginsel door een jurist van de verzekeraar gevoerd, tenzij het een procedure betreft die op grond van een wettelijk verplichte procesvertegenwoordiging alleen door een advocaat mag worden gevoerd. De verzekerde heeft een wettelijk recht om op kosten van de verzekeraar een eigen advocaat te nemen, mits de verzekeraar voorafgaand toestemming verleent voor het voeren van een gerechtelijke of administratieve procedure. In de polisvoorwaarden van een rechtsbijstandverzekering is vastgelegd wanneer een verzekerde recht heeft op een door de verzekeraar te betalen advocaat. Een verzekerde heeft eveneens recht op een door de verzekeraar te betalen advocaat als de tegenpartij reeds wordt bijgestaan door dezelfde verzekeraar. Vrijwel alle verzekeraars bieden de mogelijkheid om voor een gerechtelijke of administratieve procedure een eigen advocaat te kiezen, zelfs indien geen sprake is van een wettelijk verplichte procesvertegenwoordiging door een advocaat. De maximum vergoedingen voor rechtsbijstand van een eigen advocaat zijn meestal lager dan de maximum vergoedingen die gelden voor rechtsbijstand van een jurist van de verzekeraar. Bovendien hanteren sommige verzekeraars een eigen risico bij rechtsbijstand van een zelf gekozen arbeidsrecht advocaat bij ontslag of een arbeidsconflict. Een erkend arbeidsrecht advocaat behoort daarentegen deskundiger te zijn dan een arbeidsrecht jurist van een verzekeraar.

Een rechtsbijstandverzekering verleent alleen rechtsbijstand als een juridisch conflict tijdens de looptijd van de verzekering is ontstaan. De gebeurtenissen die tot een juridisch conflict hebben geleid moeten dus tijdens de looptijd van de verzekering plaatsvinden. Een rechtsbijstandverzekering verleent alleen rechtsbijstand als de verzekerde bij het afsluiten van de rechtsbijstandverzekering nog niet wist (of kon vermoeden) dat de verzekerde rechtsbijstand nodig zou hebben voor een verwacht of bestaand conflict. Rechtsbijstandverzekeringen hanteren bij aanvang vrijwel altijd een wachttijd voor recent afgesloten verzekeringen. Een verzekerde kan daardoor geen beroep doen op de rechtsbijstandverzekering voor conflicten die tijdens de wachttijd ontstaan. Verzekeraars verlenen in bovengenoemde situaties geen rechtsbijstand om te voorkomen dat rechtzoekenden alleen een rechtsbijstandverzekering afsluiten op het moment dat zij vermoeden dat zij op korte termijn rechtsbijstand nodig hebben voor een verwacht of bestaand conflict. De verzekeringspremies zijn namelijk vastgesteld op basis van de veronderstelling dat de verzekerden geen verwacht of bestaand conflict hebben op het moment van het afsluiten van de rechtsbijstandverzekering. Verzekeraars verlenen pas rechtsbijstand na het verstrijken van de wachttijd, mits het juridische conflict onder de dekking van de rechtsbijstandverzekering valt en er een redelijke kans bestaat dat de verzekerde in het gelijk wordt gesteld. Verzekerden moeten in beginsel altijd hun medewerking verlenen aan de verzekeraar om het conflict met de tegenpartij zonder juridische procedure op te lossen. Een verzekerde mag geen handelingen verrichten die nadelig zijn voor de verzekeraar zoals onder andere handelingen die de kosten van het conflict onnodig laten toenemen of handelingen die een oplossing van het conflict zonder juridische procedure onnodig bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken.

Geschillenregeling rechtsbijstandverzekering

Het komt regelmatig voor dat een verzekerde en de jurist van een verzekeraar verschillend denken over de juridische haalbaarheid van een zaak en/of over de manier waarop een zaak moet worden behandeld. De verzekerde kan een beroep doen op de geschillenregeling rechtsbijstandverzekering als de verzekerde en de jurist van een verzekeraar het oneens blijven over de haalbaarheid en/of behandeling van de zaak. Bij de geschillenregeling geeft een externe advocaat een bindend advies over het meningsverschil en de verdere behandeling van de zaak. De externe advocaat treedt niet op als advocaat van de verzekerde, maar geeft alleen een bindend advies over het meningsverschil. Er zijn verzekeraars die op grond van de verzekeringsvoorwaarden zelf bepalen op welke wijze een externe advocaat wordt gekozen en er zijn verzekeraars waarbij een externe advocaat door de verzekerde wordt gekozen. De verzekeraar betaalt de kosten van de externe advocaat, mits de gemaakte kosten redelijk en noodzakelijk zijn. De kosten van de externe advocaat tellen niet mee voor het maximumbedrag dat op grond van de dekking wordt vergoed voor het verzekerde conflict met de tegenpartij.

De zaak wordt door een jurist van de verzekeraar of een externe advocaat behandeld als de verzekerde in het gelijk wordt gesteld, maar omwille van de onafhankelijkheid kan het nooit de advocaat zijn die het bindend advies heeft gegeven. In de polisvoorwaarden van een rechtsbijstandverzekering is vastgelegd wanneer en onder welke voorwaarden een verzekerde recht heeft op een door de verzekeraar te betalen advocaat. Daarentegen wordt de behandeling van de zaak beëindigd als het bindend advies overeenkomt met het standpunt van de verzekeraar dat de zaak van de verzekerde vrijwel kansloos is. De kosten van een eigen advocaat worden alsnog (deels of volledig) vergoed conform de polisvoorwaarden als een verzekerde ondanks een negatief advies toch de zaak voor eigen rekening heeft voortgezet en alsnog juridisch in het gelijk wordt gesteld. De geschillenregeling rechtsbijstandverzekering geldt niet voor meningsverschillen tussen een verzekerde en een externe advocaat.