Rechtsbijstand

Rechtsbijstand wordt meestal verleend door advocaten of door juristen van een verzekeraar in het geval van een rechtsbijstandverzekering. Particulieren en ondernemers die een juridisch conflict hebben laten zich vaak juridisch bijstaan door een eigen advocaat of door een jurist van de rechtsbijstandverzekering. Een aantal juridische procedures mogen alleen door een advocaat worden gevoerd, maar een verplicht toegewezen jurist via een rechtsbijstandverzekering is meestal geen advocaat. Juristen hebben net als advocaten rechten gestudeerd, maar advocaten zijn door een rechtbank beëdigd en moeten daarna ook nog een driejarige beroepsopleiding voor advocaten succesvol afronden. Een arbeidsrecht advocaat is beter opgeleid dan een arbeidsrecht jurist. Advocaten zijn beter opgeleid dan juristen en mede daarom mogen bepaalde juridische procedures alleen door advocaten worden gevoerd. In beginsel worden alle juridische procedures door juristen van de verzekeraar gevoerd, tenzij het om een juridische procedure gaat die alleen door advocaten mag worden gevoerd. Een verzekerde van een rechtsbijstandverzekering heeft een wettelijk recht om op kosten van de verzekeraar een advocaat te nemen, mits de verzekeraar voorafgaand toestemming verleent voor het voeren van een juridische procedure. De polisvoorwaarden van een rechtsbijstandverzekering bepalen de spelregels voor het inschakelen van een eigen advocaat bij ontslag of een arbeidsconflict.

Particulieren met een laag inkomen hebben in beginsel recht op subsidie voor rechtsbijstand van een advocaat of subsidie voor bemiddeling van een mediator. Zo'n subsidie voor rechtsbijstand of mediation wordt een "toevoeging" genoemd en kan alleen bij de Raad voor Rechtsbijstand worden aangevraagd door een advocaat of een mediator. De bedragen voor een toevoeging zijn vrij laag en niet alle advocaten en mediators zijn bereid om op basis van een toevoeging te werken. De Raad voor Rechtsbijstand betaalt de toevoeging rechtstreeks aan de advocaat of de mediator. De aanvrager van een toevoeging moet wel een eigen bijdrage betalen aan de advocaat of de mediator als de toevoeging wordt toegekend door de Raad voor Rechtsbijstand. De hoogte van de eigen bijdrage is erg afhankelijk van het inkomen en het vermogen van de aanvrager. Een aanvrager met een heel laag inkomen kan eventueel bij de gemeente "bijzondere bijstand" aanvragen waardoor mogelijk de eigen bijdrage voor een advocaat of een mediator wordt vergoed.

Het recht op een toevoeging voor rechtsbijstand is alleen mogelijk als het verzamelkomen en het netto vermogen niet meer bedragen dan de daarvoor geldende maximum bedragen. Het peiljaar is in beginsel het kalenderjaar van 2 jaar eerder wat betekent dat een verzoek voor een toevoeging voor rechtsbijstand in kalenderjaar 2021 wordt berekend op basis van het verzamelinkomen en het vermogen in kalenderjaar 2019. In kalenderjaar 2021 mag het verzamelinkomen op basis van het peiljaar 2019 niet meer bedragen dan € 28.600,= voor alleenstaanden en niet meer dan € 40.400,= voor gehuwden, geregistreerde partners, samenwonenden en alleenstaande ouders. Het netto vermogen in box 3 mag niet meer bedragen dan € 30.360,= voor alleenstaanden en alleenstaande ouders en niet meer dan € 60.720,= voor gehuwden, geregistreerde partners en samenwonenden. De aanvrager van gesubsidieerde rechtsbijstand is altijd een inkomensafhankelijke eigen bijdrage verschuldigd van minimaal € 208,= en maximaal € 875,=. Voor personen- en familierechtzaken zoals onder andere echtscheidingen geldt een hogere eigen bijdrage.